مقیاس های اندازه گیری
در روستای کلاته بالا واحدهای اندازه گیریی وجود دارد که این واحد ها حداقل در خراسان جنوبی شبیه همدیگر هستند وجالب است بدانید که از این واحد های اندازه گیری هنوز هم استفاده می شود.
واحد های اندازه گیری جرم در روستای کلاته بالا به شرح ذیل می باشد.
خروار = یک خروار برابر است با صد من یا 166.6کیلوگرم
وزن گندم ، جو ، چغندر ، شلغم و ..... با خروار سنجیده می شود .
من = یک من مساوی است با 40 سیر یا 1.666کیلوگرم
اغلب کالاها را در روستای کلاته بالا با من می سنجند .این کالاها چه جامد باشد وچه مایع . بعنوان مثال یک من شیر یا یک من زرشک
چارک = برابر است با 10سیر یا یک چهارم من = 416.6گرم
سیر = سیر واحد کوچکتری از من است وبرابر است با 9 مثقال
مثقال = یک مثقال مساوی است 4.6296گرم یا 24نخود
نخود= هر نخود برابر است با 4 گندم 0.1929گرم
واحد اندازه گیری مساحت
من - من واحد اندازه گیری زمینهای زراعی است که بصورت دیم کاشته می شود.
منظور از یک من زمین یعنی مقدار زمینی که در آن یک من یا همان 1.666کیلوگرم بذر کاشته شده باشد .
پس یک من ،مساوی است با 40قدم در 40قدم یا دقیقا 1600متر مربع
سیر = یک سیر زمین دیم برابر است با 40متر مربع
یک من زمین آوه(زمینی که آبیاری می شود) برابر است با 100متر مربع
یک سیر زمین آوه برابر است با 2.5متر مربع
نتیجه یک من زمین دیم مساوی است با 16 من زمین آوه –یعنی در زمینی که آبیاری می شود 16 برابر زمینی که به صورت دیم کاشته می شود بذر کاشته می شود
خونه گاه = یکی از واحد های مساحت است که در مورد زمین های مسکونی ویا خرمن بکار می رود وبرابر است با 25متر مربع
گز= گز واحد اندازه گیری طول می باشد و معادل متر است یک گز = یک متر
ذرع = مساوی است با گز وبرابراست با متر، بیشتر در مورد پارچه بکار می رود مثال یک ذرع کرباس(نوعی پارچه) برابر است با یک متر پارچه کرباس
طاقه = واحد شمارش پارچه البته جامه است مثا یک طاقه چادری (حدود 6متر)یا یک طاقه کت شلواری ( 2.5متر)یعنی اندازه ای پارچه که برای یک چادر یا کت شلوار اندازه باشد
دنگ = واحد سنجش زمان است که در مورد آب قنات بکار می رود وبرابر است با 12فنجان یا2ساعت
فنجان مساوی است با 10دقیقه
لازم به ذکر است یا آور شوم که حجم فنجان ها با هم فرق می کند ولی در محاسبه زمان تغییری حاصل نمی شود
مثلا در روستای کلاته بالا 2 نمونه فنجان هست که یکی از آنها هر 12فنجان یک دنگ است که زمان آن برابر است با 10دقیقه وفنجان دیگری هست که هر 16 فنجان یک دنگ محسوب می شود که این فنجان برابر است با 7.5دقیقه
به هر حال زمان محاسبه شده با هر دو فنجان برای یک دنگ مساوی است با 2ساعت
باری یا همان بار
این واحد سنجش در مورد علوفه ، هیزم یا گندم وجو بعد از درو بکار می رود
پس یک باری (بار) مقدار علوفه ایست که توسط یک الاغ در یک نوبت حمل می شود .مثال محلی : ما امثال 50باری گندم درو کردیم